Kıymetli Evrak

küçükçekmece avukat icra hukuk icra avukatı en iyi icra avukatı bakırköy icra avukatı bağcılar icra avukatı kıymetli evrak çek ve senet

Kıymetli evrak hukuku, ticaret hukukunun önemli bir alt dalıdır ve esas olarak Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nda düzenlenmiştir. Kıymetli evrak, ekonomik hayatta güven ve hız sağlamak, alacak ve borç ilişkilerini kolayca devredilebilir hale getirmek amacıyla geliştirilmiş bir kurumdur.

1. Kıymetli Evrakın Tanımı

Kıymetli evrak, üzerinde yazılı olan hakkın, senetten ayrı olarak ileri sürülemediği ve başkasına devredilemediği, hakkın senede sıkı sıkıya bağlı olduğu belgelerdir. Yani senet olmadan hak ileri sürülemez.

Özellikleri:

  • Hakkın senede bağlı olması (senetsiz hak kullanılamaz).

  • Devredilebilir olması.

  • Ekonomik hayatta güven unsuru oluşturması.

2. Kıymetli Evrakın Çeşitleri

TTK’da üç ana kıymetli evrak türü kabul edilmiştir:

  1. Nama yazılı senetler

    • Belirli bir kişi lehine düzenlenir.

    • Devri, alacağın temliki hükümlerine tabidir.

  2. Emre yazılı senetler

    • Belirli bir kişi veya onun emrine ödenmesi için düzenlenir.

    • Devri, ciro ve teslim yoluyla yapılır.

  3. Hamiline yazılı senetler

    • Üzerinde kime ödeneceği yazmaz, senedi elinde bulunduran (hamil) hak sahibi sayılır.

    • Devri, sadece teslim ile olur.

3. Kıymetli Evrak Türlerine Örnekler

  • Poliçe, bono ve çek → kambiyo senetleridir, ödeme vaadini içerir.

  • Tahvil ve hisse senetleri → sermaye piyasası araçlarıdır.

  • Makbuz senedi, varant → ticari hayatta mal veya ürün karşılığı düzenlenen senetlerdir.

4. Kıymetli Evrakta Haklar

Kıymetli evrakta iki tür hak doğabilir:

  • Alacak hakkı: Ödeme talep etme hakkı (ör. bono).

  • Ortaklık hakkı: Şirket ortaklığına katılma (ör. hisse senedi).

  • Eşya hakkı: Bir mal üzerindeki tasarruf hakkı (ör. varant).

5. Kıymetli Evrakta Devir

  • Nama yazılı senet: Alacağın temliki hükümleriyle devredilir.

  • Emre yazılı senet: Ciro + teslim ile devredilir.

  • Hamiline yazılı senet: Sadece teslim ile devredilir.

6. Kıymetli Evrakın Fonksiyonları

  • Tedavül fonksiyonu: Hakların kolayca el değiştirmesini sağlar.

  • Kredi fonksiyonu: Borçlunun güvenilirliğini artırır, ekonomik hayata kredi kolaylığı sağlar.

  • Ödeme fonksiyonu: Para yerine geçerek ödeme aracı olur.

7. Kıymetli Evrakta Zamanaşımı

Kıymetli evraktan doğan haklar, belirli sürelerde zamanaşımına uğrar. Örneğin:

  • Çeklerde zamanaşımı 6 aydır.

  • Bonolarda ve poliçelerde genellikle 3 yıl içinde dava hakkı zamanaşımına uğrar.

Ayrıntılar

Ana Menü