İnfaz Hukuku

Temel Konu Alanları

1. Hükümlünün Cezasının Çekilmesi

   • Hapis cezası, adli para cezası, kamuya yararlı bir işte çalışma gibi cezaların nasıl infaz edileceğini düzenler.

   • Hükümlünün cezaevinde hangi haklara sahip olduğu, hangi yükümlülükleri bulunduğu da bu alanda belirlenir.

      

2. Ceza İnfaz Kurumları

   • Açık cezaevi, kapalı cezaevi, çocuk eğitimevi gibi kurumların yapısı ve işleyişi infaz hukuku kapsamında düzenlenir.

3. Hükümlü Hakları ve Yükümlülükleri

   • İnfaz hukuku sadece cezanın uygulanmasını değil, hükümlünün onurunun korunmasını, eğitim, sağlık, iletişim gibi temel haklarını da güvence altına alır.

4. İnfaz Usulleri ve Ertelemeler

   • Cezanın ertelenmesi, koşullu salıverilme (şartla tahliye), denetimli serbestlik gibi uygulamalar infaz hukukunun önemli parçalarıdır.

5. Özel Durumlar

   • Çocuk hükümlüler, yaşlı veya hasta hükümlüler, hamile kadınlar için özel infaz düzenlemeleri öngörülür.

6. Denetimli Serbestlik

   • Hükümlünün cezasının toplum içinde, belirli yükümlülüklerle infaz edilmesi esasına dayanır. Bu yöntemle hem topluma uyum hem de yeniden suç işlemeyi önleme amaçlanır.

Amacı

• Toplum düzenini ve adalet duygusunu sağlamak,

• Hükümlünün yeniden topluma kazandırılmasını kolaylaştırmak,

• İnsan onurunu koruyarak cezayı yerine getirmek.

Kaynakları

İnfaz hukukunun temel kaynağı 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’dur. Bunun yanında yönetmelikler ve uluslararası sözleşmeler de uygulanır.

1. Hapis Cezalarının İnfazı

• Kısa süreli hapis cezaları (1 yıl veya daha az):

  • Adli para cezasına veya kamuya yararlı bir işte çalışmaya çevrilebilir.

  • Bu durumda hükümlü cezaevine girmez, alternatif yöntemlerle ceza infaz edilir.

• Uzun süreli hapis cezaları:

  • Kapalı veya açık ceza infaz kurumlarında çektirilir.

  • Cezaevi türü, hükümlünün suçuna, kişisel özelliklerine, cezanın süresine göre belirlenir.

• Mükerrirlere özgü infaz:

  • Tekrar suç işleyenler için özel sıkı infaz usulleri uygulanır.

2. Adli Para Cezalarının İnfazı

• Mahkemece hükmedilen para cezası, belirlenen süre içinde ödenir.

• Ödenmediği takdirde:

  • Kamuya yararlı işte çalışma yükümlülüğüne çevrilebilir.

  • Bu da yerine getirilmezse hapis cezasına dönüştürülür (ancak bu dönüştürme, hapis cezasının süresi ile sınırlıdır).

3. Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı

• Müsadere: Suça konu eşyanın devlete geçirilmesi.

• Sürücü belgesinin geri alınması: Trafik suçlarında uygulanır.

• Belli haklardan yoksun bırakma: Kamu görevi yapamama, meslekten men edilme gibi.

• Akıl hastalarına özgü tedavi: Ceza yerine güvenlik tedbiri uygulanır.

4. Koşullu Salıverilme (Şartla Tahliye)

• Hükümlü, cezasının belli bir kısmını cezaevinde çektikten sonra iyi hâlli ise tahliye edilir.

• Genel kural: Ceza süresinin yarısı veya üçte ikisi çekildikten sonra uygulanır (suçun türüne göre değişir).

• Ömür boyu hapis cezalarında: 30 yıl, ağırlaştırılmış müebbetlerde 36 yıl geçmesi gerekir.

5. Denetimli Serbestlik

• Hükümlü, kalan cezasını cezaevinde değil toplum içinde, denetim altında geçirir.

• Yükümlülükler: Belirli yerlere gitmeme, alkol/uyuşturucu tedavisi, kamu hizmeti yapma, eğitim programına katılma gibi.

• Özellikle son yıllarda sıkça uygulanan bir yöntemdir.

6. Cezanın Ertelenmesi

• Mahkeme, cezanın ertelenmesine karar verebilir.

• Sanık, belirli bir denetim süresi içinde suç işlemezse ceza infaz edilmiş sayılır.

• Genelde kısa süreli hapis cezalarında uygulanır.

7. Özel Durumlarda İnfaz

• Hamile veya doğum yapan kadınlar: Doğumdan sonra 6 ay geçmeden cezaevine alınmaz.

• Çocuk hükümlüler: Çocuk eğitimevlerinde tutulur, eğitim ve iyileştirme ön plandadır.

• Yaşlı veya hasta hükümlüler: Cezaevinde kalamayacak durumda olanlar için infaz ertelenebilir veya hastane şartlarında yapılır.

8. Disiplin ve Haklar

• Hükümlüler, cezaevinde disiplin kurallarına uymak zorundadır.

• Ancak eğitim, sağlık, aileyle görüşme, avukatla görüşme, mektup ve telefon hakkı gibi hakları korunur.