KONUTU TERK ETMEME (EV HAPSİ) TEDBİRİ NEDİR?

Konutu terk etmeme tedbiri, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109. maddesinde düzenlenen adli kontrol türlerinden biridir. Bu tedbirde kişi, tutuklama kararı verilmeden kendi konutunda belirlenen süre boyunca kalmaya zorlanır. Uygulamada buna “ev hapsi” denir.

Tedbir, kişiyi cezaevine göndermeden özgürlüğünü konutla sınırlama amacı taşır.

HANGİ DURUMLARDA UYGULANIR?

Konutu terk etmeme tedbiri, genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:

• Tutuklama şartları bulunmakla birlikte daha hafif bir tedbirle amaç sağlanabiliyorsa

• Kaçma şüphesi varsa

• Delilleri karartma ihtimali bulunuyorsa

• Toplum güvenliği açısından risk görülüyorsa

• Çocuk sanıklar için tutuklamaya alternatif olarak

• Soruşturma veya kovuşturmada kişinin serbest kalmasının sakıncalı görüldüğü hallerde

KİM KARAR VERİR?

• Soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimliği

• Kovuşturma aşamasında yargılamayı yapan mahkeme

Savcı, soruşturma sırasında adli kontrol talebinde bulunabilir.

TEDBİRİN UYGULANMASI NASIL OLUR?

• Kişinin konutu terk etmesi yasaklanır.

• Çoğunlukla elektronik kelepçe uygulanır.

• Denetimli Serbestlik birimi tarafından takip edilir.

• Kişi belirlenen adres dışına çıkamaz, ihtiyaç hâllerinde mahkemeden özel izin istenebilir.

• Tedbirin kapsamı (apartman boşluğu, bahçe, site alanı vb.) mahkemenin kararında açıkça belirtilir.

SÜRESİ NEDİR?

Konutu terk etmeme tedbiri için özel bir üst süre düzenlenmemiştir. Ancak:

• Tedbir, tutuklama yerine uygulandığı için ölçülülük esasına göre makul sürelerle sınırlı olmalıdır.

• Hâkim veya mahkeme belirli aralıklarla tedbiri gözden geçirmek zorundadır.

• Kişi veya müdafii, her zaman kaldırılması veya hafifletilmesi için talepte bulunabilir.

TEDBİRİN KALDIRILMASI VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ

Konutu terk etmeme kararının:

• tamamen kaldırılması

• daha hafif bir adli kontrol tedbirine çevrilmesi (örneğin imza yükümlülüğü)

için talepte bulunulabilir.

Kaldırma talebi özellikle şu durumlarda kabul edilebilir:

• Delillerin büyük ölçüde toplanmış olması

• Kaçma şüphesinin ortadan kalkması

• Tedbire uzun süre uyulmuş olması

• Ölçülülük ilkesinin ihlal edilmesi

• Sağlık, çalışma veya eğitim gibi makul zorunluluklar bulunması

TEDBİRE UYMAMANIN SONUÇLARI

Konutu terk etme yasağına aykırı davranılması hâlinde:

• Denetimli Serbestlik birimi durumu raporlar

• Savcıya bildirilir

• CMK 112 uyarınca kişi tutuklanabilir

İhlal, yeni bir adli kontrol yerine doğrudan tutuklama sebebi olabilir.

ELEKTRONİK KELEPÇEYLE UYGULAMA

Tedbirin etkin şekilde denetlenebilmesi için çoğu zaman elektronik kelepçe kullanılır. Kelepçe:

• konuttan çıkıldığında

• sinyal kesildiğinde

• belirlenen alan dışına çıkıldığında

otomatik olarak sisteme uyarı gönderir.

İTİRAZ

Konutu terk etmeme kararına karşı:

• Tebliğden itibaren 7 gün içinde

• İlgili Sulh Ceza Hakimliğine

itiraz edilebilir.
İtiraz reddedilse bile belirli aralıklarla kaldırma talebi yeniden yapılabilir.