GÜRÜLTÜYE NEDEN OLMA SUÇU (TCK m.183)
1. Suçun Tanımı
Türk Ceza Kanunu’nun 183. maddesi uyarınca, başkalarının sağlığının zarar görmesine elverişli şekilde gürültüye neden olan kişi cezalandırılır. Bu suç, çevreyi ve kişilerin huzurunu korumayı amaçlayan bir kamu düzeni suçudur.
2. Kanun Maddesi
TCK m.183:
“Başkalarının sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
3. Suçun Unsurları
a) Fail:
Bu suçun faili herkes olabilir. Gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi faaliyetleri çerçevesinde de işlenebilir (örneğin, fabrika, işletme, eğlence mekânı vs.).
b) Mağdur:
Mağdur, toplumun huzuru ve dolaylı olarak sağlığıdır. Belirli bir kişi değil, kamu yararı korunmaktadır.
c) Fiil (Hareket):
Başkalarının sağlığına zarar verebilecek düzeyde gürültüye neden olmak fiilidir.
Örnekler:
-
Fabrika, inşaat, eğlence yeri veya araçtan gelen aşırı ses,
-
Gece saatlerinde yüksek sesle müzik dinlemek,
-
Megafon veya egzoz patlatmak gibi eylemler.
d) Sonuç:
Gerçek bir zarar aranmaz; zarar verme elverişliliği yeterlidir.
Yani gürültünün, normal duyarlılıktaki bir kişinin sağlığını etkileyebilecek düzeyde olması gerekir.
e) Kast:
Bu suç kasten işlenebilir. Failin amacı gürültü yapmak olmasa da, bu sonucun meydana geleceğini öngörüp kabullenmesi yeterlidir (olası kast).
4. Cezası
TCK m.183’e göre:
-
2 aydan 2 yıla kadar hapis veya
-
Adlî para cezası verilebilir.
Hakim, olayın ağırlığına göre bu iki yaptırımdan birini tercih eder.
5. Suçun Nitelikli Hali
TCK m.183’te nitelikli hal düzenlenmemiştir. Ancak gürültüye neden olan eylem, başka suçları da oluşturabilir (örneğin, kamu görevlisine görev sırasında yapılmışsa “görev yaptırmamak için direnme” gibi).
6. Kabahatle Farkı
-
Kabahat: Gürültü Kabahatleri Kanunu (Kabahatler Kanunu m.36) uyarınca, çevreye rahatsız edici düzeyde gürültü yapmak idari para cezasını gerektirir.
-
Suç: Gürültü, başkalarının sağlığına zarar verebilecek nitelikte ise, artık TCK m.183 kapsamında suç oluşur.
Bu nedenle aradaki fark gürültü düzeyinin ve etkisinin ciddiyetidir.
7. Yargılama Usulü
-
Re’sen soruşturulur. Şikâyet aranmaz.
-
Görevli mahkeme: Asliye Ceza Mahkemesi
-
Soruşturma, genellikle polis tarafından yapılan ölçüm ve tutanak ile desteklenir.
8. Örnek Yargıtay Kararları
-
Yargıtay 4. Ceza Dairesi, E.2016/4223, K.2017/5074:
Gürültü seviyesinin ölçülmeden ve çevrede yaşayanların sağlık açısından etkilenip etkilenmediği araştırılmadan mahkûmiyet verilemeyeceği belirtilmiştir. -
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E.2018/1517, K.2019/3720:
Sadece rahatsız edici gürültü yeterli değildir; sağlık açısından zarar verme elverişliliği bulunmalıdır.
9. Sonuç
TCK m.183 kapsamında gürültüye neden olma suçu, yalnızca rahatsız edici seslerin değil, sağlık açısından zararlı olabilecek nitelikteki gürültülerin cezalandırılmasını öngörür. Ölçüm, delil ve olayın koşulları, suçun oluşup oluşmadığını belirlemede büyük önem taşır.