Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu

1. Suçun Konusu (Neye Karşı İşlenir?)

Bu suç, kişilerin kimlik, özel yaşam, sosyal, ekonomik, sağlık veya benzeri kişisel verilerinin hukuka aykırı şekilde kaydedilmesine yöneliktir.

• Kişisel veri, bir kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak tanınabilir kılan her türlü bilgidir.

  • Ad, soyad

  • Telefon, adres, e-posta

  • Fotoğraf, video

  • Araç plakası

  • Parmak izi, DNA

  • Sağlık bilgisi

  • Banka bilgisi

  • İnternetteki davranış kayıtları vb.

Özel nitelikli kişisel veriler ise daha hassas:

• Sağlık bilgileri

• Cinsel hayat

• Biyometrik veriler

• Dini inanç / siyasi görüş vb.

Bu verilerin kişinin açık rızası olmadan veya kanuni bir sebep olmadan kaydedilmesi suç oluşturur.

2. Suçun Faili

Bu suçu herkes işleyebilir (genel suç).
Fail, bir vatandaş, işveren, kamu görevlisi, banka çalışanı, doktor, öğretmen, komşu vb. olabilir.

Kamu görevlisinin görevi nedeniyle veriyi kaydetmesi halinde ceza artırılır.

3. Suçun Mağduru

Gerçek kişiler mağdur olabilir.
Tüzel kişiler için suç oluşmaz, çünkü “kişisel veri” gerçek kişiye özgüdür.

4. Suçun Maddi Unsuru (Nasıl İşlenir?)

Suçun oluşması için kişisel verinin kaydedilmesi yani bir yere not edilmesi, dosya oluşturulması, veri tabanına girilmesi gerekir:

Örnekler:

• Bir kişinin adresinin izinsiz olarak Excel dosyasında saklanması

• İşyerinin çalışanların siyasi görüşlerini listelemesi

• Bir eşin diğer eşin mesajlarını toplaması ve kaydetmesi

• Sağlık çalışanının hastaların bilgilerini özel dosyada biriktirmesi

• Sosyal medyadan elde edilen kişisel verilerin liste yapılması

Verinin paylaşılması, yayılması veya ifşa edilmesi gerekmez; sadece kaydetmek bile suçtur.

5. Manevi Unsur (Kast)

Bu suç kasıtla işlenir.
Fail, verinin kişisel olduğunu bilir ve bilerek kaydeder.

Taksirle (yanlışlıkla) işlenemez.

6. Hukuka Uygunluk Hallerinin Bulunması

Kişisel verinin kaydedilmesi şu durumlarda suç olmaz:

• Kişinin açık rızası varsa

• Kanun bunu zorunlu kılıyorsa

  • Örn. sağlık kayıt sistemi, banka kimlik doğrulama kayıtları, mahkeme işlemleri

Açık rıza özgür, belirli ve bilgilendirilmiş olmalıdır.

7. Cezası

Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi halinde:

Hapis Cezası: 1 yıldan 3 yıla kadar

Eğer kaydedilen veri özel nitelikli kişisel veri ise:

Hapis Cezası: 1 yıl yerine 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar (cezada artırım)

Kamu görevlisi suçu görev nedeniyle işlerse ayrıca memuriyetten men gündeme gelebilir.

8. Suçun Nitelikli Hallerine Örnekler

9. İspat ve Delil

Bu tür suçlarda:

• Bilgisayar kayıtları

• Telefon mesajları

• E-posta kayıtları

• Defter / ajanda kayıtları

• Kamera görüntüsü

• Tanık beyanları

• Dijital inceleme raporları

delil olarak kullanılabilir.

10. Uygulamada Çok Görülen Örnekler

Sonuç

Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, kişinin özel hayatını ve veri gizliliğini korumaya yönelik bir ceza normudur.
Verinin rızasız ve hukuki dayanak olmadan saklanması tek başına suçtur; ayrıca paylaşım şart değildir.