Kira Sözleşmesinin Feshi ve Tahliye Davası

1. Genel Tanım

Kira sözleşmesinin feshi ve tahliye davası, kiracının kira sözleşmesi hükümlerine uymaması, kiraya verenin haklı nedenlerinin ortaya çıkması veya kanunda öngörülen şartların gerçekleşmesi hâlinde, kira ilişkisinin sona erdirilmesi ve kiralananın boşaltılmasını sağlamak amacıyla açılan davadır. Bu süreç, Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 347-356 hükümleri çerçevesinde yürütülür.

2. Kira Sözleşmesinin Feshi Şartları

Kira sözleşmesinin feshi, sözleşmenin süresine ve fesih nedenine göre farklılık gösterir:

a. Belirli Süreli Kira Sözleşmeleri

  • Sözleşmede belirlenen sürenin sonunda kira ilişkisi kendiliğinden sona ermez. Kiracı tahliye etmezse sözleşme aynı koşullarla uzar (TBK m. 347).

  • Kiraya veren, sözleşme bitiminden en az 15 gün önce yazılı bildirim yapmadıkça fesih hakkını kullanamaz.

  • Ancak, kanunda belirtilen haklı nedenler varsa, tahliye davası açılabilir.

b. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmeleri

  • Kiracı, her zaman fesih ihbar süresine uyarak sözleşmeyi sona erdirebilir.

  • Kiraya veren, TBK’da öngörülen özel tahliye sebepleri dışında kira sözleşmesini feshedemez.


3. Tahliye Nedenleri

Kiraya verenin açabileceği tahliye davaları, TBK’da sayılmıştır:

a. Kiracının Kira Bedelini Ödememesi (TBK m. 315)

Kiracı, kira bedelini veya yan giderleri ödemezse kiraya veren yazılı olarak en az 30 günlük süre verir. Bu süre içinde ödeme yapılmazsa sözleşme feshedilebilir.

b. Kiralananın Sözleşmeye Aykırı Kullanımı

Kiracı, kiralananı amacı dışında kullanıyor veya başkasına devrediyorsa, kiraya veren fesih hakkına sahip olur.

c. İhtiyaç Nedeniyle Tahliye (TBK m. 350)

Kiraya veren, kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler için konut veya işyeri ihtiyacı varsa, sözleşme süresinin bitiminden itibaren 1 ay içinde tahliye davası açabilir.

d. Yeniden İnşa veya İmar Nedeniyle Tahliye (TBK m. 350/2)

Kiralananın yeniden yapılması, onarımı veya genişletilmesi gerekiyorsa ve bu işlemler sırasında kullanımı mümkün değilse, kiraya veren tahliye davası açabilir.

e. Yeni Malik Tarafından Tahliye (TBK m. 351)

Kiralanan taşınmaz satılmışsa, yeni malik edinim tarihinden itibaren 1 ay içinde yazılı bildirim yaparak 6 ay sonra tahliye davası açabilir. Kendi kullanım ihtiyacı varsa süre bitimini beklemeden de dava açabilir.

f. İki Haklı İhtar Nedeniyle Tahliye (TBK m. 352/2)

Kiracı, kira dönemi içinde iki haklı ihtara neden olmuşsa, kiraya veren bu duruma dayanarak tahliye davası açabilir.


4. Tahliye Davasının Açılma Süreleri

Tahliye davası açma süresi, sebebine göre değişir:

  • İhtiyaç ve yeniden inşa sebebiyle tahliye: Kira süresinin bitiminden itibaren 1 ay.

  • Yeni malik tahliyesi: Edinim tarihinden itibaren 6 ay içinde veya kira dönemi sonundan itibaren 1 ay içinde.

  • Kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle tahliye: İhtar sonrası 30 gün içinde ödeme yapılmazsa.


5. Görevli ve Yetkili Mahkeme

  • Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.

  • Yetkili mahkeme ise genellikle kiralananın bulunduğu yer mahkemesidir.


6. Davanın Sonuçları

Mahkeme, tahliye kararı verdiğinde:

  • Kiracı taşınmazı belirlenen sürede boşaltmak zorundadır.

  • Tahliye kararının kesinleşmesiyle kiraya veren, icra yoluyla tahliyeyi sağlayabilir.

  • Kiracı taşınmazı zarar vererek boşaltmışsa, tazminat davası açılabilir.


7. Kira Sözleşmesinin Feshinde Kiracının Hakları

  • Kiracı, feshin haksız olduğunu düşünüyorsa itiraz edebilir.

  • Tahliye kararı sonrası depozito, fazla kira ödemeleri veya masraflar kiracıya iade edilir.