Tanımı:
Mirasçılık belgesi, bir kişinin vefatı halinde geride kalan mirasçıların kimler olduğunu ve miras pay oranlarını gösteren resmi bir belgedir. Halk arasında “veraset ilamı” olarak da bilinir. Bu belge, mirasın paylaşımı, terekeye ilişkin işlemler ve mirasçılık sıfatının ispatı için zorunlu bir hukuki belgedir.
Hukuki Dayanak:
Mirasçılık belgesi, Türk Medeni Kanunu’nun 598. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “Mirasçılık sıfatı, sulh hukuk mahkemesince veya noterlikçe verilen mirasçılık belgesiyle ispat olunur.”
Belgeyi Kimler Alabilir:
Mirasçılık belgesini, mirasçılardan herhangi biri tek başına veya tüm mirasçılar birlikte talep edebilir. Miras bırakanın (muris) ölümünden sonra yasal veya atanmış mirasçılar bu belgeyi almak için başvuruda bulunabilir.
Başvuru Yeri:
-
Sulh Hukuk Mahkemesi:
Miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurularak alınabilir. Mahkeme, nüfus kayıtları ve diğer belgeler üzerinden inceleme yaparak mirasçıları belirler. -
Noterlik:
2012 yılından itibaren noterler de mirasçılık belgesi düzenleme yetkisine sahiptir. Ancak noter, yalnızca Türk vatandaşı ve yasal mirasçıların bulunduğu durumlarda belge verebilir. Vasiyetname veya yabancı unsurlu durumlarda mahkeme başvurusu gerekir.
Gerekli Belgeler:
-
Miras bırakanın ölüm belgesi veya nüfus kayıt örneği,
-
Başvuru sahibinin kimlik belgesi,
-
Noterden başvuruluyorsa gerekli başvuru formu.
Mahkeme, gerek duyarsa nüfus kayıtlarını MERNİS sistemi üzerinden kendisi de inceleyebilir.
Belgenin İçeriği:
Mirasçılık belgesinde;
-
Miras bırakanın kimlik bilgileri,
-
Mirasçıların adları, soyadları, yakınlık dereceleri,
-
Her bir mirasçının miras pay oranı yer alır.
Belgenin Önemi ve Kullanım Alanları:
Mirasçılık belgesi, mirasın paylaşımıyla ilgili tüm işlemlerde ilk adımdır. Bu belge olmadan:
-
Bankalardaki mevduatlara ulaşmak,
-
Taşınmazlarda tapu işlemleri yapmak,
-
Araç devri veya veraset ve intikal vergisi beyanında bulunmak mümkün değildir.
İtiraz ve İptal:
Mirasçılık belgesinde hata veya eksiklik varsa, ilgililer Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak belgenin iptalini veya düzeltilmesini talep edebilir. Mahkeme, gerekli incelemeyi yaparak yeni bir belge düzenleyebilir.
Özetle:
Mirasçılık belgesi, miras bırakanın ölümünden sonra mirasçıların kimliğini ve paylarını belirleyen, mirasın intikali için zorunlu hukuki bir belgedir. Noterden veya Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınabilir; her iki durumda da resmi niteliktedir ve mirasçılık sıfatının kanıtıdır.